سیستم تعلیق و انواع آن

سیستم تعلیق

سیستم تعلیق بخشی از خودرو است که وظیفه اتصال شاسی خودرو به چرخ ها را انجام می­دهد. از دیگر وظایف سیستم تعلیق پایدار نگه داشتن خودرو هنگام حرکت، و دفع ضربات و ارتعاشات وارد از ناهمواری های سطح جاده به کابین خودرو است. در واقع اگر سیستم تعلیق مجموعه ضربات و ارتعاشات را دفع و میرا نکند، موتور و سیستم محرکه خودرو درمدت زمان بسیار کوتاهی از کار خواهد افتاد.

اجزای سیستم تعلیق

فنر

کمک فنر

بوش

میل تعادل

سیبک

طبق

فنر

در سیستم تعلیق یکی از اصلی ترین ق

طعات فنر می­باشد. کیفیت و عملکرد صحیح فنرها به طور مستقیم روی عملکرد سیستم تعلیق اثر گذار است. وظیفه فنرها جذب ضربات ناشی از ناهمواری­های سطح جاده است تا به شاسی و اتاق خودرو منتقل نشود. به این صورت که هنگام عبور خودرو از روی دست اندازها و ناهمواری های سطح جاده فنر جمع شده و مانع از تکان های شدید اتاق می­شود. از طرفی در حالت آزاد نیز با باز شدن فنر فشاری را برای ایجاد تماس کافی لاستیک با جاده را فراهم می­کند.

فنرها انواع مختلفی دارند :

فنر تخت : این فنرها از چند تسمه فلزی قطو

ر ساخته می­شوند و به صورت محدب شکل داده می­شوند. بسیار محکم و انعطاف پذیر می­باشند و به دلیل تحمل وزن بالا بیشتر در خودروهای سنگین استفاده می­شوند.

فنر پیچشی : فنر پیچشی میله­ای پیچیده شده حول یک استوانه است که خاصیت ارتجاعی آن در جهت عقربه­های ساعت افزایش و در جهت خلاف عقربه های ساعت کاهش می­یابد. حرکت این نوع از فنر متفاوت تر از انواع دیگر است. نه مثل فنر تخت خم می­شوند و نه مانند فنر لول (مارپیچ) جمع می­شوند، بلکه در مواجهه با ضربه به دور خود می­پیچند.

فنر لول (مارپیچ) : این نوع فنر نیز یک مفتول فلزی حلقه شده حول یک استوانه است که با وارد شدن نیرو جمع می­شود و ضربه را دفع می­کند. با تغییر قطر و طول فنر خاصیت ارتجاعی تغییر می­کند.

کمک فنر

کمک فنر یا جاذب ضربه (shock absorber) قطعه‌ای است که در کنار فنر وظیفه جذب ضربات ناشی از ناهمواری های سطح جاده را جذب  و دفع می‌کند. هنگام جذب انرژی مکانیکی توسط فنر ها این این انرژی باید به شکل دیگری از انرژی تبدیل شود و تخلیه شود. زیرا اگر این انرژی تخلیه نشود فنر رها شده و با شدت زیادی آن را به اتاق و سرنشینان منتقل می‌کند. در این میان کمک فنر این انرژی را تخلیه می‌کند تا این اتفاق نیوفتد.

کمک فنر در حقیقت استوانه‌ای فلزی است که از چند قطعه مختلف تشکیل شده است. این قطعه پمپی سیال است که با فشرده شدن روغن انرژی را جذب می‌کند.

نقش سیبک در سیستم تعلیق

یک از مهمترین اجزای سیستم تعلیق سیبک (ball joint) است. سیبک در واقع یک بازوی مکانیکی است که به یک گوی فلزی متصل است. این گوی فلزی در محفظه­ای قابلیت دوران دارد و به این بازوی مکانیکی امکان حرکت در راستاهای مختلف را می­دهد. در حقیقت نقش سیبک در خودرو در همین حرکت دورانی معنا پیدا می­کند.

با عبور خودرو از روی ناهمواری های سطح جاده و تکان های خودرو، سیبک همچون یک مفصل عمل کرده و کمی آزادی عمل به چرخ ها می‌دهد تا هنگام عبور از سطح ناهمواری ها چرخش فرمان و لاستیک را ممکن سازد. در ضمن ذکر این نکته هائز اهمیت است که سیبک سیستم تعلیق با سیبک فرمان تفاوت دارد.

پیشنهاد همراه یدک 24 : سیبک فرمان نیسان و سیبک طبق پایین نیسان

میل تعادل یا میل موجگیر

میل تعادل که به اصطلاح در بین مکانیک ها به نام میل موجگیر شناخته می‌شود، میله‌ای است که بین دو کمک فنر خودرو وصل می‌شود و ارتباطی را بین آنها برقرار می‌کند. وظیفه این قطعه برقرای تعادل خودرو هنگام عبور از پیچ های تند و نا‌همواری های شدید است. به این صورت که هنگامی که یک سمت خودرو از روی ناهمواری جاده عبور می‌کند، با حرکت کمک فنر، کمک فنر سمت دیگر نیز اندکی حرکا می‌کند تا تعادل خودرو حفظ شود. میل موجگیر از طرف دیگر به شاسی خودرو نیز متصل است و به ثبات بیشتر خودرو کمک می‌کند.

بوش

بوش نیز مانند سیبک وظیفه اتصال قطعات را به هم دارد. اما تفاوت آن با سیبک این است که بوش حرکت فقط در یک راستا را فراهم می‌سازد. بوش ها اکثرا از جنس لاستیک هستند و نقش آن ها در سیستم تعلیق از بین بردن لرزش و حذف سر صدا است. به دلیل استفاده از جنس لاستیک در بوش ها قابلیت جذب اندکی از نیروهای وارده را نیز دارند. همچنین گاهی به عنوان محور استوانه‌ای عمل کرده و برای برقراری ارتباط بین قطعات استفاده می‌شوند.

پیشنهاد خرید : بوش طبق بالا نیسان و بوش طبق پایین نیسان

طبق

طبق یک نوع بازوی فولادی است که اتصال دهنده شاسی به سیستم تعلیق می‌باشد. این اتصال از طریق بوش های محوری انجام می‌شود. در سیستم های تعلیق مختلف از طبق های متفوتی استفاده می‌شود اما به صورت کلی دو نوع طبق وجود دارد: طبق کنترلی و جناغی. طبق های کنترلی به صورت یکپارچه هستند. طبق های جناغی با دو بوش به شاسی متصل می‌شوند. یعنی شکل آنها مشابه حرف A است. در برخی خودرو ها ممکن است از دو طبق برای هر چرخ استفاده شود. یکی در بالای چرخ و یکی در پایین آن که به آنها به ترتیب طبق بالا و طبق پایین گفته می‌شود.

دسته بندی سیستم های تعلیق

سیستم­های تعلیق با وجود یکسان بودن عملکرد انواع مختلفی دارند. سیستم های تعلیق در دو دسته اصلی 1-مستقل و 2- وابسته ، دسته­بندی می­شوند. در سیستم­های مستقل چرخ­های هر محور به هم وابسته­اند و با حرکت هر کدام دیگری نیز حرکت می­کند. در سیستم وابسته چرخ های هر محور جدا از هم حرکت می­کنند و مستقل از هم هستند.

انواع سیستم تعیلق

    سیستم تعلیق مستقل

    سیستم مک فرسون

            نام این سیستم از روی مخترع آن گذاشته شده است. این نوع سیستم تعلیق از میل موجگیر و استرات تشکیل شده است. استرات در حقیقت قطعه‌ای است که از قرار گیری کمک فنر درون فنر لول تشکیل شده است. اما این قطعه با حذف طبق و سیبک وظیفه اتصال سیستم تعلیق به شاسی را هم دارد و بیشتر در سیستم مک فرسون استقاده می‌شود. سیستم مک فرسون در خودرو های دیفرانسیل جلو کاربرد دارد. به دلیل اینکه در این سیستم از استرات استفاده شده است و طبق و سیبک از آن حذف شده، مناسب برای خودروهایی است که فضای کافی برای سیستم تعلیق ندارند.

سیستم تعلیق دوجناغی (جناغی دوبل)

سیستم دوجناغی از دو طبق به شکل حرف A یا جناغی تشکیل شده است. یک طبق در بالا و یک طبق در پایین چرخ. این دو طبق با هم وظیفه اتصال چرخ ها به شاسی خودرو را دارند. در میان این طبق ها یک فنر و کمک فنر درونش قرار گرفته‌اند. اما این فنر و کمک فنر درونش استرات محسوب نمی‌شوند. چرا که متصل کننده شاسی نیستند. طبق ها از یک طرف توسط سیبک به چرخ ها متصل‌اند و از طرف دیگر با دو بوش محوری با شاسی ارتباط دارند. طبق بالایی کمی کوچکتر ساخته می‌شود تا در پیچ ها ایمنی را اندکی افزایش دهد.

سیستم تعلیق چند اتصاله (multi link)

سیستم های چند اتصاله از سیستم های جدید تعلیق محسوب می‌شوند و بیشتر در خودروهای گران قیمت استفاده می‌شوند. مبتکر این سیستم مرسدس بنز بود. این نوع سیستم دارای بیش از دو اتصال است و موجب می‌شود هر چرخ به صورت مستقل حرکت داشته باشد و عملکرد بهتری را نسبت به سایر انواع سیستم تعلیق دارد. این سیستم مشابه سیستم دو جناغی است با این تفاوت که جناغ ها به یک دیگر متصل نیستند.

سیستم های وابسته

اکسل صلب

در این سیستم چرج ها به یک محور متصل‌اند و فنرها روی آن سوارند. فنر ها ممکن است لول یا تخت باشند. این سیستم یکی از ساده ترین سیستم های تعلیق است و در آن حرکت چرخ ها به هم وابسته است.

نوعی از اکسل صلب هم وجود دارد که میله‌ای از وسط محور به چرخ ها به صورت مورب متصل می‌شود، و امکان کنترل حرکات چرخ ها را بالا می‌برد.

سیستم چهار میل

در این سیستم چهار میله به شاسی خودرو در زوایای مختلف متصل می‌شود و کنترل مرکزیت خودرو را بر عهده دارد.

ددیون

این سیستم به دلیل پیچیدگی های زیاد و عملکرد ضعیف به طور کامل منسوخ شده است.

سیستم تعلیق هیدرولیکی

ایده استفاده از سیستم هیدرولیکی را برای اولین سال  1952 شرکت سیتروئن به کار گرفت. این ایده در خودرو سیتروئن مدل DS19 به کار گرفته شد. یک سیستم هیدرولیکی برای خودرو شکل گرفت که وظیفه تعلیق را نیز انجام میداد. در حقیقت این سیستم متشکل از یک سیلندر روغن بود که با توجه به میزان و فشار روغن موجود در سیلندر ارتفاع خودرو را تنظیم می‌کرد. با قرار دادن یک سوپاپ الکتریکی در ورودی سیلندر، پردازنده مرکزی روغن موجود در آن را اندازه گیری و تنظیم میکرد. امروزه از این سیستم در ماشین آلات صنعتی و خودروهای سنگین استفاده می‌شود.

سیستم پنوماتیکی (بادی)

این سیستم مشابه سیستم هیدرولیک است با این تفاوت که به جای روغن از هوای فشرده استفاده می‌شود و پمپ روغن جای خود را به کمپرسور هوا داده است. از این سیستم در خودروهای شاسی بلند چهار چرخ متحرک و آفرودی بیشتر استفاده می‌شود.

جمع بندی

غیر از موارد گفته شده برخی سیستم های نوین همچون سیستم الکترومغناطیسی نیز وجود دارند که در خودرو های اسپرت و لوکس استفاده می‌شوند. این سیستم‌ها با توجه به نوع خودرو می‌توانند متفاوت باشند و طبیعتا نوع خراب آنها و نحوه تعمیر نگه داری آنها نیز متفاوت خواهد بود. بنابراین برای هر پلتفرم خودرویی تمام این موارد جداگانه بررسی می‌شود.